Losmakkelijke associaties

Veel associaties die op het eerste gezicht heel sterk lijken, kunnen bij nader inzien volledig los van elkaar worden gezien.

Een bekend voorbeeld hiervan is geld en rijkdom (geld maakt niet gelukkig).

Er zijn mensen met heel veel geld, zonder vrienden en een slechte relatie met hun familie, die doodongelukkig zijn. Ze hebben veel geld maar geen rijkdom.

Er zijn ook arme mensen die net genoeg hebben om rond te komen, maar op een mooie plek wonen, omringd zijn door vrienden, een goede band hebben met hun familie en dan doen ze ook nog eens waar ze heel veel plezier in hebben.  

 Geld en rijkdom zijn met elkaar verbonden, maar zeker niet onlosmakelijk.

Racisme en discriminatie

Een andere, minder bekende, is haat en racisme/discriminatie. Ze zijn met elkaar verbonden, maar zeker niet onlosmakelijk.

Het is heel goed mogelijk om iemand het allerbeste in de wereld te wensen, te doneren aan instanties die de persoon helpen, persoonlijk klaar staat om ze te ondersteunen, ondanks dat je de persoon in kwestie minder waard vindt.

In de politiek zie je dit vaak terug. Mensen hebben de neiging om alle mensen die het niet met hun eens zijn dom te vinden, toch zouden ze dezelfde mensen het beste toe wensen, uitnodigen voor hun feestjes, helpen als ze in nood zitten of zelfs mee op vakantie gaan zolang het gesprek maar niet over dat ene onderwerp gaat.

Hetzelfde geldt voor iemand uit een ander gebied: er hoeft op geen enkele manier haat of agressie mee verbonden te zijn.

Wetenschappelijk theïsme

Een interessante, waar mensen een sterke correlatie bij voelen, is God en atheïsme. Als je de huidige wetenschappelijk visie op het ontstaan van leven overneemt, dan hoor je een atheïst te zijn.

Dit is zeker niet onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Op basis van een evolutionair, atheïstische visie, hoeft het concept van een omnipotent wezen niet noodzakelijk uitgesloten te worden. Sterker nog, op basis van dit wereldbeeld, is het noodzakelijk dat een God zal moeten ontstaan.

Volgens onze huidige kennis (op basis van de theorie van Einstein) is het universum 13.7 miljard jaar. De aarde zou, op basis van onze huidige geologische kennis, 4.5 miljard jaar oud zijn. Logisch gezien is het denkbaar dat er een evolutionair proces is begonnen op een planeet 9.2 miljard jaar voordat het op aarde is gebeurd. 

Als je op basis daarvan kijkt naar de 4.5 miljard jaar evolutie die ons op dit huidige moment heeft gebracht. Dan kijk je weer in het licht van de technologie op dit moment en de innovatie van de afgelopen 4000 jaar, waar wij zouden zijn over 9.2 miljard jaar.

De wezens die op dat moment leven, zouden helemaal niet zo ver af staan van wat wij nu een God zouden noemen.

Predestinatie en technologie

Een voorbeeld is weersverwachtingsberekeningen. In het oude Egypte was het voornamelijk een beschrijvende bezigheid op basis van visuele waarnemingen, terwijl een huidige super weercomputer algauw 60 petaflops (60 000 000 000 000 000 berekeningen per seconde) gebruikt. 

Over 9.2 miljard jaar zal dit weer een primitief dingetje zijn, waarbij de weersvoorspellingen in die tijd, predestinatie lijken in vergelijking tot de huidige tijd.

Ons huidige kennis niveau zal op een verglijkbare manier groeien. Er is nog heel erg veel wat we niet weten of wat erg ineeficient is maar waar we geen alternatief voor hebben. We benutten nog lang niet wat zelfs volgens ons huidig kennis niveau mogelijk is, ook niet binnen de meest geavanceerde samenlevingen.

De ontwikkelingen op het gebied van transport, bouw, staatsinrichting, filosofie, wetenschap, maar ook in de voor ons nog relatief nieuwe kennis van psychologie en medicijnen, kan je exponentieel vermenigvuldigden met 9.2 miljard jaar.

Daar komt een wezen naar voren die, vanuit nu gezien, vrijwel omnipotent is.

Evolutie en het Flynn effect.

Natuurlijk is dat een beetje valsspelen. Een god op basis van technologie. Een echte God is niet door technologie hoger, maar door zijn omnipotentie.  

Gelukkig kan het ook zonder dit trucje.

Een redelijk aannemelijke vraag die je kunt stellen in een evolutionair atheïstisch wereldbeeld is: Hoe slim zou iets zijn dat 6 miljard jaar langer is geëvolueerd dan wij?

in de aanname dat we steeds slimmer worden, het zogenoemde Flynn effect,  tot nu toe 0.3 iq punten per jaar, zal ervoor zorgend dat het iq van iemand die 6 miljard jaar langer is geëvolueerd, 200 miljoen punten hoger ligt.  

Hierbij moet worden gezegd dat het Flynn effect weer aan het dalen is, het gemiddelde IQ in het Westen wordt elke jaar lager, waardoor er zelfs kan worden uitgegaan van devolutie.

Van de andere kant zou het heel raar zijn dat dit in het tijdsschema van miljarden jaren er ook sprake van zou zijn. Tot nu toe lijkt de evolutie steeds slimmere wezens te produceren. Het is daarom aannemelijk dat een wezen over 6 miljard jaar, slimmer is dan wij nu (waarschijnlijk is 200 miljoen IQ iets te veel verschil).

De evolutie van de ziel

Een ander leuk gedachte experiment gaat over de onsterfelijke ziel.

Stel weer dat het evolutionaire proces 9 miljard jaar geleden is begonnen. Ergens in deze lijn, bijvoorbeeld 4 miljard jaar later, is er iets gekomen dat zijn herinneringen en denken kan overbrengen van een oud naar een jong lichaam.

Het wordt dan een wezen dat in volgens onze huidige kennis daadwerkelijk wat wij een ziel noemen, zou moeten bezitten (ik kan helaas op het moment, met mijn nog primitieve 6 miljard jaar te weinig geëvolueerde brein, geen mogelijke manier bedenken).

Als dit eenmaal is gebeurd, zal dit wezen waarschijnlijk aantrekkelijker zijn dan de ziellozen en zich daardoor uitgebreid voortplanten. Dit creëert weer een hogere kans dat het nageslacht ook een ziel krijgt, waardoor er steeds meer zulke wezens komen.

Op een of andere manier weet een van deze wezens kennis van leven en dood te begrijpen, waardoor iets ontstaat dat 5 miljard jaar aan psychologische kennis voorligt op hoe we nu zijn.

Dit zal een wezen zijn dat ons zo volledig doorziet, dat wij het als gedachte lezen en toekomst voor spellen zullen interpreteren.

Associatieloosheid

 Zo zijn er heel veel associaties die we maken, zonder dat we er goed over nadenken.

Als laatste is religie en het bestaan van God een leuke om hier te noemen. Als er een God bestaat, houdt dat op geen enkele manier in dat religie hoeft te bestaan. Ze zijn met elkaar verbonden, maar zeker niet onlosmakelijk.

De voorbeelden zijn eindeloos. Groen Links en het milieu bijvoorbeeld: door lobbygroepen zijn ze soms meer geïnteresseerd in Groen en Links lijken, dan daadwerkelijk te zoeken naar wat het beste is, waardoor beleid komt dat voornamelijk goed is voor de carrière van de volksvertegenwoordiger.

De VVD en de economie is een vergelijkbaar voorbeeld, de invloed van grote bedrijven heeft tot gevolg dat niet het belang van de nationale economie bovenaan staat, maar van de het individuele bedrijf, wat weer destructief is voor de economie als geheel, maar goed voor de carrière van de volksvertegenwoordiger.

Het is daarom niet alleen een filosofische exercitie, maar het geeft een meerwaarde aan het praktische leven om associaties die sterk lijken, te onderzoeken of ze daadwerkelijk zo met elkaar verbonden zijn.

Veelal kom je er dan achter dat het een beetje tegenvalt met die casuïstiek.