Soms lijken mensen te impliceren dat het hele idee van samenzweringen zo ver van de werkelijkheid staat, dat het geloven in zoiets bewijst dat je gek bent.

Dit argument is bijzonder, het gaat namelijk tegen alles in wat we weten over de mens en onze geschiedenis.

Dagelijkse samenzweringen.

Vrijwel alle mensen hebben wel eens geroddeld en zijn er zelf slachtoffer van geweest. Dit lijkt onschuldig, maar sociologisch is het een groep mensen die besluit om kwaad te spreken over een naaste, met het resultaat dat deze zich buitengesloten voelt door de gemeenschap.

Meestal gebeurt het op kleine schaal, eenmalig of wordt de roddel binnen korte tijd ontkracht door de persoon zelf.

Soms staat deze zo ver buiten de groep of voelt hij zich zo buitengesloten, dat hij geen kans krijgt om de roddel te ontkrachten waardoor er daadwerkelijk een oorlog ontstaat tussen rodelaars en het slachtoffer.

Iedereen die wel eens een roddel heeft gehoord weet dat het best ver kan gaan, soms zelf zo ver dat mensen er helemaal gek van worden, zeker als het ook nog iets is dat destructieve gevolgen heeft.

Er zijn hier redelijk veel voorbeelden van. Michael Jackson is een van de meest bekende. Dichter bij huis, de samenzweringen van journalisten om zonder bewijs bepaalde individuen consequent racist of nazi te noemen, wat een lange termijn destructieve invloed op de persoon in kwestie heeft, met, in het geval van Pim Fortyn, de dood tot gevolg.

Oftewel, roddels zijn feitelijk samenzweringen waar iedereen aan mee heeft gedaan, slachtoffer van is geweest en waar traumatische, lange termijn destructieve gevolgen aan kleven, met zelfs het risico van moord.

Gevaarlijke dagelijkse samenzweringen

Een andere realiteit, waar vrijwel iedereen in meer of mindere mate slachtoffer van is geweest en vaak ook aan mee heeft gedaan, is pesten. Meestal is het tijdelijk, kleinschalig of wordt het door de persoon zelf overwonnen.

Ook in dit geval zijn een groep mensen bezig met een individu actief, op een directe manier, psychologisch en fysiek kwaad te doen zonder dat er een geode reden voor is. Ze verklaren feitelijk iemand de oorlog om de persoon binnen de groep of de gemeenschap te vernietigen.

Pesten, veel meer nog dan roddel, is iets waar mensen zware trauma’s aan kunnen overhouden en soms tot (zelf)moord zal leiden.   

Oftewel, persten is een dagelijks voorkomende samenzwering, waar iedereen wel eens aan mee heeft gedaan, slachtoffer van is geweest en waar traumatische, lange termijn destructieve gevolgen aan kleven, met zelfs het risico van moord.

Massamoorden en samenzweringen

Roddel en pesten is feitelijk een groep mensen die samenzweert om het slachtoffer de oorlog te verklaren.

Deze kan reageren op vrijwel dezelfde manier als in een oorlog tussen staten. Eerst zijn er pogingen tot overleg, dan het verbreken van de contacten, als deze twee het probleem niet oplossen, komt  geweld. Een groot verschil met een staat is dat een individu vrijwel altijd kan kiezen om naar een andere plek te gaan.

Toch geeft het een mogelijke verklaring voor individuen die besluiten om zelf een massamoord te plegen. Er wordt tegen hun samengezworen, contact zoeken helpt niet, negeren werkt ook niet, ze hebben geen methode om naar een andere plek te gaan, waarna geweld de enige optie is.

In dat soort gevallen kan het voor de persoon lijken alsof geweld, zeker als er niemand is die de persoon kan helpen, de enige optie is.

Wellicht dat het kijken van ethisch slecht doordachte films, waarin de held door een onrecht massamoorden gaat plegen zodat alles weer rechtvaardig wordt, een mede argument kan zijn om hierin te vervallen.

Gelukkig is dit hoogst uitzonderlijk waardoor het gezien kan worden als een weinig voorkomende geestesziekte, toch is de reactie niet onlogisch.  

Paranoïde schizofrenie

De aanname dat er een samenzwering tegen je actief is, zeker als de roddel achter je rug gebeurt, is daarom helemaal niet zo vreemd en soms zelfs feitelijk correct.

Als je dan ook nog bent gepest, dan is er dus daadwerkelijk een samenzwering actief, dat in jouw ogen het doel heeft om je fysiek en mentaal te vernietigen, waardoor paranoia een rationele reactie is.

Als je dan door eenzaamheid vlucht in films, zal dat je wereldvisie alleen maar bevestigen. Je gaat je niet meer afvragen of de CIA niets beters te doen heeft dan onschuldige Nederlandse burgers het leven zuur maken, omdat je beleving van de realiteit, op basis van je waarneming(films) en verleden(roddel/pesten),  toont dat er een samenzwering tegen je aanwezig is.

Vrijwel altijd is het niet de CIA, maar wel groepen mensen die gedachteloos, zonder na te denken over ethiek of de consequenties, samenspannen om je het leven zuur te maken.

Bewezen samenzweringen in de politiek

Er zijn overduidelijk dagelijkse samenzweringen waar iedereen aan mee doet. Waarom zouden deze op grotere schaal niet gelden?

De data die we hebben is hier ook duidelijk in. Er zijn  bewezen samenzweringen. De situatie met Pieter Omtzigt is daar een goed gedocumenteerd voorbeeld van. De volksvertegenwoordigers van CDA, VVD en D66 hebben samengezworen om een democratisch gekozen leider te ontdoen van zijn functie door middel van corrupte trucjes.

Hier zijn eindeloos veel vergelijkbare situaties waar journalisten onderzoek naar zouden kunnen doen. Ook  het bedrijfsleven, dat misbruik maakt van Nederlandse politici om hun een goede baan te bezorgen, geeft een lange waslijst van bewezen samenzweringen.

Internationale samenzweringen

In de geschiedenis gebeurt het vaak dat landen samenzweren om een ander land kapot te maken. Een voorbeeld is Frankrijk, Engeland, Keulen, Munster en Zweden, die samenzwoeren tegen ons, het onschuldige Nederland, in het rampjaar 1672.  

Een recentere, goed gedocumenteerde, is de samenzwering tegen Irak op basis van gefalsificeerde documenten door Amerika, waar Engeland en Nederland aan meededen, als rechtvaardiging om het land binnen te vallen. Er is geen twijfel over dat het daadwerkelijk is gebeurd.

Hier is dus sprake van een internationale samenzwering, door democratische gekozen volksvertegenwoordigers, tegen de wil in van het volk.

Als samenzweringen iets is wat mensen in de dagelijkse praktijk doen, als de landelijke politiek het doet, als het internationaal gebeurt, als er meerdere voorbeelden zijn die onontkenbaar bewezen zijn, is er geen enkel argument om er neerbuigend over te doen.

Ze bestaan en, net zoals Irak, hebben ze soms lange termijn, wereldwijde, destructieve, dodelijke gevolgen.

Een goede samenzweringstheorie

Er zijn door de eeuwen heen, in de recente geschiedenis, hoogstwaarschijnlijk meerdere op dit moment, actieve samenzweringen in de privesfeer, op internationaal en nationaal niveau.

Het is een onderdeel van het menszijn. Ergens samenzwering voor zetten is dan ook geen argument om het meer of minder waar te maken.

Het is gewoon een theorie dat mogelijk zo kan zijn. Het valt of staat op basis van de argumenten, niet het label.

Een goede samenzweringstheorie geeft, net zoals een natuurkundige theorie, een redelijke verklaring van de waarnemingen, het is iets dat geverifieerd kan worden en heeft een conditie waardoor bewezen kan worden dat het niet waar is.

Falsificeerbare roddel

In het geval van roddel bijvoorbeeld is de theorie: er wordt over me geroddeld.

De waarnemingen zijn: gesprekken vallen stil als je binnen komt, mensen kijken vreemd naar je zonder dat je daar een reden voor kan vinden, om onverklaarbare redenen wordt prettig contact ongemakkelijk en je herkent jezelf niet meer in het beeld dat mensen om je heen van je lijken te hebben.

De theorie wordt bewezen doordat een van de roddelaars het bekent, je ze over je hoort roddel als ze denken dat je er niet bij bent of je kunt zelfs een contra samenzwering creëren door een spion of  microfoon te verstoppen.

(In de praktijk kost het heel veel tijd en moeite, jezelf verplaatsen is daarom vaak een beter idee. Een andere reden omdat dat te doen is dat roddel in zekere zin bewijst dat je niet bij de groep hoort.)

(iemand vragen is geen goede falsificatie omdat het vertrouwen weg is, daarnaast zijn ze meestal van mening zijn dat het niet echt roddelen is, zij zelf roddelen natuurlijk nooit, alleen anderen doen dat.)

Falsificeerbare volksvertegenwoordigers

Bij onze democratisch gekozen en door het volk met tonnen gefinancierde volksvertegenwoordigers die een collega kapot willen maken, werkt het ook zo.

Is er bewijs (email, audio opnames, getuigenverklaringen, een foto van notities), dan is de theorie geverifieerd. Als er zonder medeweten van deze mensen audio opnames zijn waar de collega wordt besproken en er wordt niets negatief gezegd, is het gefalsificeerd.  

(Wederom is hier het vertrouwen weg, dus wat de Kamerleden in kwestie allemaal willen zeggen, houdt op met relevant te zijn voor de theorie.)

Hetzelfde geldt voor de samenzweringstheorie over Irak: als bewezen is dat de militaire foto’s nep zijn, dan is de theorie correct. Als er daadwerkelijk massavernietigingswapens worden gevonden door onafhankelijk inspecteurs, dan is de theorie gefalsificeerd.  

Zo zijn er meerdere samenzweringen geweest de afgelopen eeuw, die achteraf correct bleken te zijn.

Nooit meer samenzweringen?

De oplossing voor deze realiteit is niet om te zorgen dat het nooit meer gebeurt, maar om bewust te worden dat samenzweringen iets is dat mensen vaak doen en geheim houden.

De wetenschap dat politici, in Nederland en daarbuiten, samenzweren tegen het volk voor hun persoonlijk gewin, geeft de ruimte om onze staat op basis daarvan in te richten.

Het antwoord is daarom dat er altijd samenzweringen zullen zijn, oftewel, dat er rechtsprincipes die wel werken en onderzoeksmethodes anders dan de huidige journalistiek moeten komen, die ervoor zorgen dat de mensen in kwestie ter verantwoording worden geroepen.

Iets wat klaarblijkelijk hoog nodig is in de Nederlandse politiek.